قطعات الکترونیکی از جمله مقاومت ها، خازن ها، ترانزیستورها، آی سی ها، دیودها و … دارای یک سری مشخصاتی می باشند که بعضی از این قطعات مانند آی سی ها، ترانزیستورها و دیودها دارای نوشته هایی هستند که بیشتر شماره یا ظرفیت قطعه را نمایش می دهد. اما بعضی از قطعات مانند مقاومت و خازن های قدیمی و عدسی (سرامیکی) این طور نمی باشند و خواندن ظرفیت آن برای هر کسی با داشتن هر دانشی امکان پذیر نمی باشد. البته لازمه خواندن این ظرفیت ها فقط مختص مهندسین الکترونیک و فنی کاران نمی باشد و شما هم می توانید این کارها را انجام بدهید. فقط کافیست قطعه آموزشی زیر را به دقت مطالعه کنید تا با نحوه محاسبه ظرفیت خازن های مختلف آشنا شوید.
همان طور که می دانید، خازن قدیمی دارای نوارهای رنگی می باشد که ظزفیت آن را نشان می دهد که این ظرفیت ها در واحد فاراد (F) می باشد. حال چطور آن را محاسبه کنیم؟ با ما همراه باشید …
انواع خازن بر اساس ولتاژ
- Type J – خازن ها تانتالیوم روبردی
- Type K – خازن های میکا
- Type L – خازن پلی استر / پلی استایرن
- Type M – خازن الکترولیتی 4 نوار رنگی
- Type N – خازن الکترولیتی 3 نوار رنگی
حال برای محاسبه این ظرفیت ها باید بدانیم که هر رنگ و هر نوار چه متغیری را نشان می دهد که با مراجعه به جدول زیر به این نکته پی خواهیم برد.
| رنگ | رقم A |
رقم B |
ضریب D |
تلرانس (T) > 10pf |
تلرانس (T) < 10pf |
ضریب دمایی (TC) |
| مشکی | 0 | 0 | x1 | ± 20% | ± 2.0pF | |
| قهوه ای | 1 | 1 | x10 | ± 1% | ± 0.1pF | -33×10-6 |
| قرمز | 2 | 2 | x100 | ± 2% | ± 0.25pF | -75×10-6 |
| نارنجی | 3 | 3 | x1,000 | ± 3% | -150×10-6 | |
| زرد | 4 | 4 | x10,000 | ± 4% | -220×10-6 | |
| سبز | 5 | 5 | x100,000 | ± 5% | ± 0.5pF | -330×10-6 |
| آبی | 6 | 6 | x1,000,000 | -470×10-6 | ||
| بنفش | 7 | 7 | -750×10-6 | |||
| خاستری | 8 | 8 | x0.01 | +80%, -20% | ||
| سفید | 9 | 9 | x0.1 | ± 10% | ± 1.0pF | |
| طلایی | x0.1 | ± 5% | ||||
| نقره ای |
x0.01 | ± 10% |
حال می رسیم به بحث ولتاژ این خازن ها که با یک نوار رنگی حاوی یک متغیر و یا یک حرف شناخته می شود. (با توجه به جداول زیر)
| رنگ | Voltage Rating (V) | ||||
| Type J | Type K | Type L | Type M | Type N | |
| مشکی | 4 | 100 | 10 | 10 | |
| قهوه ای |
6 | 200 | 100 | 1.6 | |
| قرمز | 10 | 300 | 250 | 4 | 35 |
| نارنجی | 15 | 400 | 40 | ||
| زرد | 20 | 500 | 400 | 6.3 | 6 |
| سبز | 25 | 600 | 16 | 15 | |
| آبی | 35 | 700 | 630 | 20 | |
| بنفش | 50 | 800 | |||
| خاکستری | 900 | 25 | 25 | ||
| سفید | 3 | 1000 | 2.5 | 3 | |
| طلایی | 2000 | ||||
| نقره ای |
|||||
| Voltage Ratings By letters (V) | |
| 50 | 1H |
| 100 | 2A |
| 150 | 2T |
| 200 | 2D |
| 250 | 2E |
| 400 | 2G |
| 630 | 2J |
محاسبه ظرفیت های خازن های پلی استر
محاسبه ظرفیت های خازن های عدسی یا سرامیکی
محاسبه تلرانس خازن ها بر اساس حروف
اکثر خازن های جدید، بر رویشان اعدادی قابل رویت است که اگر دقت کنید در آخر آن حروف نوشته شده است که آن نشان دهنده تلرانس خازن هاست. با توجه به جدول زیر – که نشان دهنده تلرانس بر اساس حروف لاتین می باشد – می توان تلرانس را به راحتی یافت.
| Tolerance | حرف | B | C | D | F | G | J | K | M | Z |
| C <10pF ±pF | 0.1 | 0.25 | 0.5 | 1 | 2 | |||||
| C >10pF ±% | 0.5 | 1 | 2 | 5 | 10 | 20 | +80-20 |
برای مثال به خازن شکل زیر توجه کنید. حرف آخر آن که حرف “J” می باشد، نشان دهنده تلرانس 5% است. حال برای محاسبه ظرفیت خازن زیر مراحل زیر را انجام می دهیم.
جواب:
47pF × 103 = 47,000pF = 47nF = 0/047μF
لیست خازن های استاندارد موجود در بازار
| Picofarad (pF) |
Nanofarad (nF) |
Microfarad (μF) |
Code | Picofarad (pF) |
Nanofarad (nF) |
Microfarad (μF) |
Code |
| 10 | 0.01 | 0.00001 | 100 | 4700 | 4.7 | 0.0047 | 472 |
| 15 | 0.015 | 0.000015 | 150 | 5000 | 5.0 | 0.005 | 502 |
| 22 | 0.022 | 0.000022 | 220 | 5600 | 5.6 | 0.0056 | 562 |
| 33 | 0.033 | 0.000033 | 330 | 6800 | 6.8 | 0.0068 | 682 |
| 47 | 0.047 | 0.000047 | 470 | 10000 | 10 | 0.01 | 103 |
| 100 | 0.1 | 0.0001 | 101 | 15000 | 15 | 0.015 | 153 |
| 120 | 0.12 | 0.00012 | 121 | 22000 | 22 | 0.022 | 223 |
| 130 | 0.13 | 0.00013 | 131 | 33000 | 33 | 0.033 | 333 |
| 150 | 0.15 | 0.00015 | 151 | 47000 | 47 | 0.047 | 473 |
| 180 | 0.18 | 0.00018 | 181 | 68000 | 68 | 0.068 | 683 |
| 220 | 0.22 | 0.00022 | 221 | 100000 | 100 | 0.1 | 104 |
| 330 | 0.33 | 0.00033 | 331 | 150000 | 150 | 0.15 | 154 |
| 470 | 0.47 | 0.00047 | 471 | 200000 | 200 | 0.2 | 254 |
| 560 | 0.56 | 0.00056 | 561 | 220000 | 220 | 0.22 | 224 |
| 680 | 0.68 | 0.00068 | 681 | 330000 | 330 | 0.33 | 334 |
| 750 | 0.75 | 0.00075 | 751 | 470000 | 470 | 0.47 | 474 |
| 820 | 0.82 | 0.00082 | 821 | 680000 | 680 | 0.68 | 684 |
| 1000 | 1.0 | 0.001 | 102 | 1000000 | 1000 | 1.0 | 105 |
| 1500 | 1.5 | 0.0015 | 152 | 1500000 | 1500 | 1.5 | 155 |
| 2000 | 2.0 | 0.002 | 202 | 2000000 | 2000 | 2.0 | 205 |
| 2200 | 2.2 | 0.0022 | 222 | 2200000 | 2200 | 2.2 | 225 |
| 3300 | 3.3 | 0.0033 | 332 | 3300000 | 3300 | 3.3 | 335 |
با سلام
چطور با داشتن ولتاژ یک خازن، ظرفیت آن خازن را تعیین کنم؟
با تشکر منتظر پاسخ شما در ایمیل می باشم.
با سلام
بایستی خازن را بطور کامل دشارژ کنید. اطمینان کسب کنید که باری روی دو سر خازن وجود ندارد. حال ولتاژی که معلوم است را به خازن دهید و خازن را با آن ولتاژ شارژ کنید. حالا وقتی کاملا شارژ شد، یک عدد مقاومت با مقدار مشخص بردارید (برای مثال ۱۰۰ اهم) و دو سر آن را به دو سر خازن بزنید. سپس با یک ولتمتر ولتاژ دو سر خازن را اندازه بگیرید. زمانی که طول می کشد تا ولتاژ تو سر خازن صفر شود را اندازه گیری کنید. حال با استفاده از فرمول C = t / R مقدار خازن را محاسبه کنید. البته این روش ممکن است دقیق نباشد و مقدار تقریبی خازن را اندازه گیری کند.
سلام
خاازنهایی به شماه های 2J472J و 2G682J خریدم که ظرفیت هر یک به ترتیب 4.7nF و 6.8nF میباشند اما 2J و
2G فکر کنم حد ولتاژ آنها باشد که اگر چنین است دقیقا نمی دونم حد ولتاژ آنها چقدر است ؟
منتظر جواب جنابعالی هستم . با تشکر
سلام
بله شما درست میفرمایید.
جدول مربوطه به پست اضافه گردید.
در هر صورت:
2G = 400V
2J = 630V
لطفا بفرمایید خازن های عدسی شکل در حد 22پیکوفاراد که دارای لکه سیاه در بالای آن قراردارد معرف چیست؟ ضمنا در برد تلویزیون قدیمی رنگی بنده خازن عدسی با لکه زرد و خازن عدسی با لکه بنفش هم دیده ام این ها معرف چیستند؟ هر چند خودم حدس می زنم این نوع از خازن های عدسی ظرفیت پایین مخصوص کار در فرکانس دقیق وخاص می باشد تا رزونانس نماید خواهشمندم حضرتعالی شرح دهید وسایت خارجی که خوب با عکس وشرح دهد معرفی نمایید منتظر ای میل یا همان پست الکترونیک شما در باکس ای میلم هستم–متشکرم
سلام.
نوار مشکی نشان دهنده بازه دمایی کاری 25- الی 85+ درجه سانتی گراد است و بقیه رنگ ها نیز تفاوت چندانی ندارند. از طرفی دیگر در خازن های خاص، نوار مشکی رنگ محدوده فرکانس 10 الی 55 هرتز و نوار زرد، محدوده 10Hz الی 2KHz را مشخص میکند.