مقدمه
ما در آموزش هایی درباره الکترومغناطیس به این مطلب پی برده ایم که وقتی جریان الکتریکی درون یک سیم شارش پیدا می کند، در پیرامون آن میدان های مغناطیسی گسترده ای پدید می آورد که مطابق با قانون دست راست فلمینگ، جهت جریان در راستای دست راست (وقتی دست باز است)، جهت میدان در راستای خم شدن دست راست و نیروی ناشی از میدان مغناطیسی عمود بر آن دو است (راستای انگشت شصت).
سلف چیست؟
سلف همانند سیم پیچ از یک هسته تشکیل شده است و به دور آن سیم هایی پیچیده شده است که تعداد دورهای آن با مقدار جریان رابطه مستقیم دارد. سلف همچنین به عنوان چوک نیز شناخته می شود. وظیفه آن این است که در برابر تغییر جریان ایستادگی می کند و مانع از تغییر جریان در یک مدار می شود. به اینصورت که وقتی جریان تغییر می کند، اگر جریان بیش از حد تعیین شده باشد، مقداری از آن را در هسته خود ذخیره می کند و وقتی جربان از یک مقدار معین کمتر شد، جریانی را که در هسته خود ذخیره کرده است را وارد مدار می کند تا آن افت جریان را برطرف کند (عملکرد آن دقیقا مخالف عملکرد خازن است). از این قطعه در اکثر منبع تغذیه های سوئیچینگ مشاهده می کنید که در مسیر جریان برق ورودی قرار گرفته است.
انواع سلف
به طور کلی سلف ها بر اساس جنس هسته آن ها (که می تواند بدون هسته باشد و یا از جنس آهن و یا فریت باشد) طبقه بندی می شوند. نماد الکترونیکی سلف ها مانند شکل زیر است که نوع آن ها در زیر عکس آورده شده است.
1- سلف بدون هسته ، 2- سلف دوبل بدون هسته ، 3- سلف دو ظرفیتی بدون هسته ، 4- سلف متغیر بدون هسته ، 5- سلف با هسته آهنی ، 6- سلف دوبل با هسته آهنی ، 7- سلف دو ظرفیتی با هسته آهنی، 8- سلف متغیر با هسته آهنی
ظرفیت سلف
ظرفیت سلف یا همان ظرفیت القای مغناطیسی (Inductance) را با حرف L نشان می دهند که یکای آن هانری است و با حرف H نشان داده می شود. بعضی از انواع سلف ها، شکل ظاهری همانند مقاومت دارند و روی آن چند نوار رنگی موجود است که ظرفیت آن دقیقا مشابه مقاومت محاسبه می گردد. با این تفاوت که بجای اهم، هانری خوانده می شود.
فرمول محاسبه ولتاژ سلف
فرمول محاسبه انرژی ذخیره شده در سلف
ظرفیت معادل n سلف موازی
برابرست با معکوس مجموع معکوس های ظرفیت های n سلف.
ظرفیت معادل برای دو سلف موازی
برابرست با حاصل تقسیم، «ضرب دو ظرفیت» بر «مجموع آن دو ظرفیت».
ظرفیت معادل n سلف سری
برابرست با حاصل جمع ظرفیت های n سلف.
